Profesor na uglednom Tafts univerzitetu u Bostonu i učesnik pregovora u Dejtonu, u razgovoru za “Dnevni avaz” komentirao je izbor Metjua Palmera (Mathew) za specijalnog izaslanika Sjedinjenih Američkih Država za zapadni Balkan.

- Šta god bili formalni razlozi za izbor Palmera, taj čin je implicitno priznanje da region treba veću pažnju i aktivnosti Vašingtona - smatra on.

Dodaje da SAD i EU trebaju napraviti  novi plan za Balkan.

- Taj plan treba biti manje fokusiran na proširenje samo po sebi, a više na projekte koji rješavaju trenutne ključne probleme, poput regionalnih struktura, zakona i institucija, koji su doveli do toga da su balkanske države nefunkcionalne i osuđene na stalnu nestabilnost - navodi.

Hičner ističe i da je sasvim jasno da političari u BiH zloupotrebljavaju dejtonski sistem koristeći izbore i manipulirajući s inače prejakim etničkim elementima Dejtona.

- Previše je primjera koji to dokazuju, a posljednji se tiče Godišnjeg nacionalnog programa (ANP). To je sasvim tipični izmišljeni problem - naglašava naš sagovornik.

Hičner citira i nedavnu Palmerovu izjavu da Dejtonski sporazum nikada nije bio zamišljen kao nepromjenjiv.

- Specijalni izaslanik SAD za zapadni Balkan istakao je da je naklonjeniji modelu evolucije, a ne revolucionarnih promjena Dejtona. I to je sasvim tačno. Sada je prilika da se vratimo “aprilskom paketu” promjena Ustava BiH iz 2006. godine. I tada, kao i sada, on bi doveo do efikasnije države, ne na štetu entiteta. EU i NATO dobili bi partnera koji im je potreban kako bi se BiH čvršće integrirala u zapadne strukture – ističe Hičner.

On podsjeća da je naredne godine  25. godišnjica Dejtonskog sporazuma.

- Smatram da bi se specijalni izaslanik SAD, zajedno s EU, ali i drugima koji žele učestvovati i sarađivati, trebao uključiti u intenzivan dijalog s političkim i društvenim liderima u BiH o tome kako na najbolji način izvesti evoluciju Dejtona. Mislim da smo na prekretnici i da se ta prilika ne treba propustiti. Ako ne sada, kada - ističe Hičner.

Aktivnosti Moskve, ističe prof. Hičner, u regionu ne treba ignorirati, već fokus pomjeriti prema promoviranju zajedničkih interesa. 

Profesor Hičner naglašava da bi, generalno, Brisel i Vašington morali biti direktniji i odlučniji tokom provođenja svojih inicijativa, a potrebno je i “resetirati odnose Zapada s Rusijom, Kinom i Turskom”.

- Balkan ne treba biti bojno polje na kome se veliki i regionalni igrači nadmeću među sobom jer u toj utakmici, na kraju, svi gube - ističe naš sagovornik.

(Alen Avdić)