Veliki dio naselja i ulica u Banjoj Luci tokom rata dobio je nova imena. Jedni smatraju da se radi o volji ljudi koji u tim dijelovima grada žive, dok drugi insistiraju na tome da su tadašnje vlasti htjele obrisati identitet grada na Vrbasu. Kako bilo - mnoga naselja su dobila nova imena, a stara žive u knjigama i u sjećanjima vremešnih Banjalučana.

NAJSTARIJE NASELJE

Uz termalne izvore pored Vrbasa još u rimsko doba nastalo je banjsko naselje. Ono se nalazilo na desnoj obali “zelene rijeke”, dok je pored njega lijevom obalom prolazio put koji je povezivao Split s Gradiškom, odnosno rimske provincije. Turci su Banju Luku pokorili 1521. godine, a najstarije tursko naselje nalazilo se upravo ovdje.

Ferhat-paša Sokolović je oko 1580. godine izgradio čaršiju nekoliko kilometara nizvodno, na lijevoj obali Vrbasa (okolina današnje tvrđave Kastel) i u nju 1583. godine prenio sjedište Bosanskog pašaluka. Od tada je Banja Luka imala dva šehera, odnosno grada - gornji i donji. Nakon rata Šeher je dobio novi naziv - Srpske Toplice. Stari Banjalučani smatraju da je naziv Srpske Toplice pogrešan. “U prvom redu, toplice su hrvatska riječ, pa se, prema tome, ovo naselje moglo zvati “srpske banje”, a ne Srpske Toplice.

Mejdan je decenijama bio najveće banjalučko naselje i naselje iz kojeg je, uz Šeher, krenula da raste Banja Luka. To je zapravo stari dio grada, stara čaršija u kojoj su mahom živjeli tadašnji muslimanski prvaci grada na Vrbasu. Udruženje povratnika u Banju Luku nekoliko godina traži od gradskih vlasti da se vrate stari nazivi banjalučkih naselja, ali od toga, kako stvari sada stoje, neće biti ništa.

Stari Banjalučani smatraju da je naziv Srpske Toplice pogrešan, jer su “toplice” hrvatska riječ za banje, pa je naselje trebalo nazvati “srpske banje”


- Svake godine, kada dođe naša dijaspora, pokrećemo inicijativu da se djelimično vrate stari nazivi ulica i postavljamo to pitanje predstavnicima Grada, ali nikada nismo dobili odgovor. I novom gradonačelniku smo pisali i tražili da nas primi. Želimo da se vrate stari nazivi, bar u naseljima gdje pretežno živi bošnjačko stanovništvo. Gornji Šeher se tako zvao stotinama godina, a ne Srpske Toplice, kazali su u Udruženju povratnika u Banju Luku.

SPOMENIK NA ŠEHITLUCIMA

Nisu samo Šeher i Mejdan “izgubili” imena. Nakon rata su i druga banjalučka naselja na neki način “posrbljena”, pa su Hiseta postala Kočićev Vijenac, a Budžak je prerastao u Lazarevo, koje se danas dijeli na tri dijela. I Šehitluci, brdo na kojem se nalazi spomenik palim borcima u Drugom svjetskom ratu, postalo je - Banj Brdo, prenosi Oslobođenje.


(Admir Oručević)