Roditelji i stručnjaci za fizičku aktivnost već dugo znaju da fizička aktivnost pomaže mladim ljudima da budu mirni i obrate pažnju u školi ili kod kuće, što se pozitivno odražava na njihov školski uspjeh. Representativna studija, predstavljena u maju na Američkom koledžu za sportsku medicinu, govori da su četvrtaci i petaci koji su trčali po dvorištu i na drugi način intenzivno vježbali barem 10 minuta prije testa iz matematike imali bolje rezultate od djece koja su mirno sjedjela prije testa.

Bolja fizička kondicija povezana sa znatno boljim rezultatima u školi

U velikoj studiji koja je obuhvatila skoro 12.000 djece školskog uzrasta u Nebraski, čiji rezultati su objavljeni u časopisu The Journal of Pediatrics, istraživači su prikupili podatke o fizičkoj kondiciji djece, uključujući brzinu trčanja, indeks tjelesne mase i ocjene iz engleskog jezika i matematike, na osnovu standardnog bodovanja testova u toj državi. Pokazalo se da je bolja fizička kondicija povezana sa znatno boljim rezultatima u školi, dok tjelesna težina nije igrala bitnu ulogu. Učenici koji su imali višak kilograma ali su bili u relativno dobroj kondiciji imali su bolje rezultate na testovima od mršavije djece koja ne vježbaju, prenosi Stetoskop.info.

Do sada se, međutim, nijedna studija nije bavila pitanjem da li i na koji način fizička kondicija može da utiče na učenje kod djece. Zato su istraživači sa Univerziteta Ilinoisa sproveli istraživanje u kom su odabrali grupu dječaka i djevojčica starih 9 i 10 godina i testirali njihovu kondiciju na pokretnoj traci, a zatim zamolili 24 onih sa najboljom kondicijom i 24 onih bez kondicije da dođu u laboratoriju za vježbe iz fiziologije i urade neke teške zadatke koji su podrazumijevali memorisanje podataka.

Učenje je složen proces, koji obuhvata ne samo usvajanje i zadržavanje novih informacija u formi sjećanja, proces poznat pod nazivom kodiranje, već i pamćenje tih informacija kasnije. Informacije koje nisu zapamćene u stvari nisu naučene.

Ranije studije o stilu učenja kod djece pokazale su da većina bolje uči ako se testiraju dok su u procesu učenja gradiva. Djeca lakše pamte ako se ispituju u procesu usvajanja materijala. Pamćenje bez ispitivanja tokom procesa je teže, iako većina djece tako uči.

U ovom slučaju, istraživači su se opredijelili da primijene oba pristupa učenju, tako što su mladim dobrovoljcima podijelili iPadove na kojima je bilo nekoliko mapa izmišljenih zemalja. Mape su bile podijeljene po imenima regiona koja su se sastojala od četiri slova. Djeci su prvo pokazani ovi nazivi u trajanju od šest sekundi. Potom su se nazivi pojavili na mapi na svojim mjestima još šest puta dok su djeca gledala i pokušavala da ih zapamte.

Zatim su nazivi regiona pokazani na različitoj mapi na svom mjestu, a potom premješteni na ivicu mape. Od djece je traženo da dati naziv povežu sa odgovarajućim regionom, čime je obezbijeđeno testiranje tokom procesa pamćenja.

Dan kasnije, sva djeca su se vratila u laboratoriju i od njih je zatraženo da regione na različitim mapama povežu sa odgovarajućim nazivima.

Rezultati, objavljeni u časopisu PLoS One, pokazali su da su djeca imala slične rezultate kad je od njih zatraženo da se sjete naziva na mapi kada je proces pamćenja pojačan testiranjem. Ali, kada je sjećanje podrazumijevalo teži način učenja – pamćenje bez testiranja tokom procesa – djeca koja su bila u boljoj fizičkoj kondiciji imala su mnogo bolje rezultate od drugih i zapamtila su oko 40 odsto naziva regiona, u poređenju sa manje od 25 odsto tačnosti kod djece koja su bila u slaboj fizičkoj kondiciji.

Viši nivo fizičke kondicije ima najveći uticaj na najizazovnije situacije

Ovi rezultati pokazuju da ,,viši nivo fizičke kondicije ima najveći uticaj na najizazovnije situacije’’, kažu autori studije. Što je nešto teže da se nauči, više fizičke kondicije može da pomogne djeci u tom procesu.

Studija nije bila posebno usmjerena na vrstu vježbanja, već na dugoročniju, ukupnu kondiciju djece. Bez obzira na to, njeni rezulati govore da su fizička aktivnost tokom odmora i slični programi fizičkog vaspitanja u školi važni, smatraju autori.

Da bi djeca ostvarila i održavala fizičku kondiciju koja povećava sposobnost da uče, kaže jedan od autora, Čarls Hilman, profesor kineziologije na Univerzitetu Ilinoisa i saradnik na Bekmanovom institutu za naprednu nauku i tehnologiju, treba da se bave intenzivnom fizičkom aktivnošću ,,barem jedan sat dnevno’’. Škole, gdje djeca provode dosta vremena, predstavljaju najlogičnije i najpogodnije mjesto za takve aktivnosti, kaže on.

Ili kao što on i drugi autori kažu: ,,Smanjenje ili ukidanje fizičkog vaspitanja u školama, što se često dešava u teškim ekonomskim vremenima, nije najbolji način da se obezbijedi uspjeh u školovanju među mladim ljudima.’’

(Alen Avdić)