U budžetu Republike Srpske (RS) u prošloj godini nedostajale su stotine miliona maraka, nepokriveni deficit iznosio je najmanje 175,6 miliona KM, a milionske su i neizmirene obaveze - utvrdila je Glavna služba za reviziju javnog sektora RS-a.
Budžetski korisnici su u toku 2016. godine stvorili obaveze veće od budžetom i kasnijim preraspodjelama odobrenih i raspoloživih sredstava minimalno za iznos od 118.116.646 KM, što nije u skladu sa Zakonom o budžetskom sistemu RS-a.
Neizmirene obaveze iz ranijeg perioda nisu planirane na poziciji izdataka za otplatu po tom osnovu iz ranijih godina u najmanjem iznosu od 120.102.492 KM, čime je Vlada RS-a prekršila zakone o budžetskom sistemu i o fiskalnoj odgovornosti.
Shodno tome budžetski korisnici u navedenom iznosu od 120.102.492 KM nisu iskazali izdatke po osnovu izmirenja obaveza iz prethodnih godina u izvršenju budžeta za 2016. i po tom osnovu izdaci za otplatu ostalih dugova su potcijenjeni za navedeni iznos.
U izvještaju o provedenoj finansijskoj reviziji Konsolidiranog godišnjeg finansijskog izvještaja za korisnike budžeta RS-a u 2016. navedeno je da je nepokriveni deficit tekućeg perioda u periodnom izvještaju o izvršenju budžeta (PIB) iskazan u iznosu od 14.320.802 KM.
Međutim, revizori navode da je tako iskazani nepokriveni deficit potrebno uvećati u najmanjim iznosima od: 26.977.699 KM ukalkulisanih obaveza koje su zbog nedostatka sredstava evidentirane kao rashodi obračunskog karaktera, te za 5.084.676 KM neevidentiranih obaveza (po osnovu tekućih rashoda) utvrđenih revizijom u ustanovama i institucijama u nadležnosti Ministarstva prosvjete i kulture RS-a i za 120.102.492 KM neiskazanih izdataka za otplatu ostalih dugova iz ranijeg perioda.
Tako utvrđeni rezultat tekućeg perioda u PIB-u predstavlja nepokriveni deficit u najmanjem iznosu od 166.485.669 KM, navedeno je u izvještaju Glavne službe za reviziju javnog sektora RS-a.
Iznos iskazanog nepokrivenog deficita u periodičnom izvještaju o izvršenju po računovodstvenim fondovima (PIF) od 22.835.005 KM po nalazu revizije potrebno je uvećati u najmanjem iznosu od: 26.977.699 KM za obaveze iskazane na obračunskim rashodima, za 663.131 KM za ukalkulisane obaveze po osnovu tekućih rashoda, za 5.084.676 KM neevidentiranih obaveza po osnovu tekućih rashoda utvrđenih revizijom u ustanovama i institucijama u nadležnosti Ministarstva prosvjete i kulture RS-a i 120.102.492 KM neiskazanih izdataka za otplatu ostalih dugova iz ranijeg perioda.
Tako utvrđeni rezultat tekućeg perioda u PIF-u predstavlja nepokriveni deficit u najmanjem iznosu od 175.663.009 KM.
U bilansu uspjeha za 2016. godinu iskazan je negativan finansijski rezultat u iznosu od 118.324.111 KM, koji je, smatra revizija, potrebno korigovati naviše za 5.084.676 KM (po osnovu naprijed navedenih neevidentiranih tekućih rashoda utvrđenih kod Ministarstva prosvjete i kulture RS-a) što, po nalazu revizije, daje negativan finansijski rezultat u najmanjem iznosu od 123.408.787 KM.
Također, ukupan negativan finansijski rezultat ranijih godina iskazan u bilansu stanja na kraju 2016. godine u iznosu 1.260.151.662 KM potrebno je korigovati naviše za 4.150.375 KM, tako da negativan finansijski rezultat ranijih godina na kraju prošle godine iznosi najmanje 1.264.302.037 KM, navela je Glavna služba za reviziju javnog sektora RS-a.
I to nisu jedine primjedbe revizora zbog kojih je dato mišljenje s rezervom, jer pojedine Vladine institucije nisu vršile ni potrebna evidentiranja.
Za iznos emisija trezorskih zapisa od 96.602.512 KM, koji su emitovani i isplaćeni u toku 2016., nije izvršeno evidentiranje preko primitaka i izdataka od izdavanja ostalih hartija od vrijednosti.
Kod ustanova i institucija u nadležnosti Ministarstva prosvjete i kulture RS-a rashodi za lična primanja nisu evidentirani u najmanjem iznosu od 6.492.563 KM (tekući period 3.991.207 KM i raniji period 2.501.356 KM), kao i rashodi i obaveze po osnovu nabavke roba i usluga najmanje u iznosu od 1.877.836 KM (tekući period 1.093.469 KM i raniji period 784.367 KM), pa su zbog toga ukupni rashodi i obaveze za lična primanja potcijenjeni najmanje u iznosu od 3.991.207 KM, rashodi i obaveze po osnovu nabavke roba i usluga najmanje u iznosu od 1.093.469 KM, dok je precijenjen finansijski rezultat prethodnog perioda najmanje u iznosu od 3.285.723 KM.
Revizija je ukazala da pojedini budžetski korisnici ne vrše ni evidentiranje uzetih kredita.
-U toku 2016. godine Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje RS-a se zadužio po revolving kreditu u iznosu od 16 miliona KM, koji nije evidentiran na primicima od zajmova uzetih od banaka, kao i na izdacima za otplatu glavnice primljenih zajmova u zemlji, zbog čega su primici i izdaci potcijenjeni u navedenom iznosu - navedeno je u izvješaju.
Kod Ministarstva pravde RS-a kratkoročno razgraničeni prihodi (koji se odnose na ulaganja iz donatorskih sredstava u zgradu u Istočnom Sarajevu) su precijenjeni dok su dugoročno razgraničeni prihodi potcijenjeni za iznos od 1.161.309 KM.
U zbirnim finansijskim izvještajima Ministarstva pravde RS-a vrijednost zemljišta, a time i trajnih izvora sredstava je potcijenjena minimalno za iznos od 1.521.015 KM (po procjeni vrijednosti zemljišta čiji je vlasnik RS-a, a koju koriste kazneno-popravni zavodi Foča i Trebinje).
Iskazane kratkoročne obaveze kod korisnika budžeta RS-a u najmanjem iznosu od 113.031.970 KM dospjele za plaćanje zaključno sa 31. decembrom 2016. uključene su u izvršenje budžeta za tu godinu, ali raspoloživa budžetska sredstva za njihovo izmirenje nisu osigurana do isteka roka za izradu i dostavljanje finansijskih izvještaja.
Navedene obaveze, koje realno nisu mogle biti izmirene do isteka roka za pripremu i prezentaciju finansijskih izvještaja (28.februara 2017. godine) utiču na nerealno iskazivanje stvarnog izvršenja budžeta tekuće godine, kao i izvršenja budžeta u narednoj godini za koju je Narodna skupština donijela odluku o usvajanju budžeta.
Kao što je navedeno i u više prethodnih izvještaja o reviziji, u okviru iskazanih obaveza iz poslovanja su i obaveze bivšeg Ministarstva odbrane RS-a za nabavku roba i usluga u zemlji u iznosu od 7.463.282 KM i obaveze prema fizičkim osobama u iznosu od 6.037.849 KM. Navedene obaveze nisu na odgovarajući način popisane i usaglašene.
Za ove obaveze Ministarstvo finansija RS-a nije izvršilo detaljnu analizu, niti postoje vjerodostojne knjigovodstvene isprave o nastanku poslovnog događaja.
Revizori su Vladi skrenutli pažnju da pojedinim budžetskim korisnicima nisu osigurana potrebna sredstva za finansiranje ili sufinansiranje postojećeg obima obaveza koje proističu iz aktuelnih zakona, iako su kroz procedure izrade budžeta RS-a za 2016. godinu izvršili adekvatno planiranje visine potrebnih sredstava.
(Fena / Haris Ahbabović)