Nobelova nagrada za hemiju trojici naučnika za razvoj najmanjih mašina na svijetu
Švedska Kraljevska akademija nauka dodijelila je Nobelovu nagradu za hemiju u 2016. godini trojici naučnika iz Francuske, SAD i Holandije za razvoj molekularnih mašina. Nagradu su podijelili Jean-Pierre Sauvage iz Francuske, Fraser Stoddart iz SAD i Feringa Bernhard iz Holandije za "dizajniranje i proizvodnju molekularnih mašina", navodi se u saopštenju.
Oni su razvili molekule sa kontrolisanim pokretima, koji mogu da obave određeni zadatak kada se doda energija, dodaje se u tekstu.
"Razvoj kompujterskih proračuna pokazuje kako minijaturizacija tehnologije može da dovede do revolucije. Nobelovi laureati za hemiju ove godine smanjili su mašine i uveli hemiju u novu dimenziju", navodi Akademija.
Prvi korak u ovoj oblasti napravio je Sauvage 1983. godine, kada je uspio da poveže dva molekula u obliku prstenova u lanac.
Drugi korak preduzeo je Fraser 1991. godine, kada je postigao da se molekul u obliku prstena kreće duž molekula u obliku osovine.
Feringa je bio prvi koji je razvio molekularni motor 1999. godine. On je tada postigao da se molekularno rotorsko sječivo konstantno vrti u istom smjeru. Uz pomoć molekularnih motora, on je uspio da rotira stakleni cilindar koji je bio 10.000 puta veći od samog motora. On je, takođe, dizajnirao i nano automobil.
Sauvage je rođen 1944. godine u Parizu. Doktorirao je na Univerzitetu u Strazburu, a danas je počasni profesor na toj ustanovi i počasni je direktor Nacionalnog centra za naučna istaživanja u Francuskoj.
Stoddart je rođen 1942. godine u Edinburgu i doktorirao je na univerzitetu u ovom gradu. Danas je profesor hemije na Univerzitetu Northwestern u SAD.
Feringa je rođen 1951. godine. Doktorirao je 1978. godine na Univerzitetu u Groningenu. Danas predaje organsku hemiju na Univerzitetu u Groningenu.
(SRNA)