Od Vijetnama, Južne Afrike do Gaze: Studentski protesti u SAD-u proširili se i u Evropu - Studentski aktivizam ogolio licemjerje
Mogu li zaista glasovi studenata biti toliko jaki da iznova, svakodnevno, pokazuju svijetu kako se diže glas protiv rata i genocida. Nedavni val masovnih protesta u SAD-u, koji se prelio i u Evropu, ogolio je svu licemjernost vlasti u ovim državama koje se tako čvrsto zalažu za demokratiju i ljudska prava. Ne smijemo zaboraviti policijsku brutalnost kojoj smo bili svjedoci u snimcima na društvenim mrežama.
Kako su i kada počeli studentski protesti u SAD-u?
60tih i 70tih godina prošlog stoljeća bujali su protesti protiv Vijetnamskog rata. Tada su "gorili" američki kampusi. Studenti za demokratsko društvo se vode da su u središtu organizacije masovnih protesta i potaknuli su studentski štrajk duž SAD-a, naročito nakon pucnjava gdje su četiri studenta tragično izgubila živote od strane Nacionalne garde.
(Studenti u Bostonu marširaju protiv rata u Vijetnamu, 16. oktobar 1965. AP Photo/Frank C. Curtin)
Studenti su tada dali veliki doprinos u širenju svijesti o građanskim pravima i slobodama, te u borbama protiv rasne segregacije i diskriminacije. Mnoge studentske organizacije poput Studentskog nenasilnog koordinacijskog odbora (SNCC) doživjele su ekspanziju te odigrale jednu od najvažnijih uloga u kampanjama za građanska prava 60tih godina prošlog stoljeća. Ističu se Zakon o građanskim pravima iz 1964. i Zakon o glasačkim pravima iz 1965. Duh aktivizma, iako ne isključivo studentskog, odražava pokret Black Lives Matter.
SDS zajedno sa Vijetnamskim veteranima iznijeli su brutalnu istinu o ratu u Vijetnamu te je to na kraju rezultiralo povlačenjem američke vojske iz Vijetnama.
Rađanje Pokreta za slobodu govora na Berkeleyju 60tih godina donio je proteste i masovna hapšenja. Ovi protesti postali su simbol studentskog otpora i imali su trajan utjecaj na univerzitetske politike širom SAD-a, ističući sve veću potrebu za sudjelovanjem studenata u institucionalnom upravljanju i kreiranju politike.
Tokom 1980-ih pokret protiv apartheida postao je značajna sila u kampusima univerziteta širom svijeta pa su se studenti okupljali protiv režima apartheida u Južnoj Africi.
Propalestinski protesti
Propalestinski i antiratni protesti koji su se iz univerzitetskih kampusa širom Sjedinjenih američkih država proširili na Evropu, otvorili su nova pitanja o građanskim pravima u državama koje za sebe kažu da su liberalne demokratije.
U kampusima kao što su kampusi New York University, Yale i Columbia protesti su intenzivirani posljednih sedmica, mogli smo vidjeti veliko okupljanje na Univerzitetu New York gdje su demonstranti studenti ne samo tražili da se zaustavi genocidni rat protiv Palestinaca nego su iznijeli zahtjeve za svoje univerzitete da prekinu sve finansijske veze sa izraelskim korporacijama uključenim u genocid nad Palestincima.
Policijska brutalnost u sukobima sa demostrantima postavila je mnoga pitanja, a prije svega pitanja o licemjerju u pogledu građanskih sloboda.
Na Univerzitetu Columbia, odluka administracije ovog univerziteta da demontira šatorski kamp intervencijom policije dovela je do više od 100 uhapšenih, što je izazvalo mnogo kritika na društvenim mrežama.
Važno je napomenuti da su protesti prije svega fokusirani na solidarnost sa Palestinom. Studenti su izazvali kritike cionista ali i ponekih proizraelskih američkih političara zbog navodnog poticanja antisemitizma.
Usred ovih protesta širom kampusa, uloga Studenata za pravdu u Palestini (SJP) bila je posebno značajna. Osnovan je ranih 1990-ih, SJP je proširio svoju prisutnost na mnoge univerzitete, zalažući za prava Palestinaca i prestanak izraelske okupacije.
Evropski studenti i propalestinski protesti: Policija ništa nije prepustila slučaju
Protesti u Evropi su se prelili iz SAD, snažno se zalažući za iste ideale kao i njihove kolege iz SAD-a.
Austrijski studenti danas organiziraju protest u kampusu Univerziteta u Beču u znak podrške Palestini.
(Press TV/screenshot)
U znak solidarnosti sa svojim kolegama u američkim kampusima i nekoliko evropskih univerziteta, oni zahtijevaju prekid svake saradnje između austrijskih univerziteta i izraelskih istraživačkih institucija.
U Finskoj, deseci demonstranata iz grupe solidarnosti Studenti za Palestinu postavili su kamp ispred glavne zgrade Univerziteta u Helsinkiju.
(Al Jazeera)
Demonstranti kažu da će ostati na mjestu u centru Helsinkija sve dok univerzitet, koji je najveća finska akademska institucija, ne prekine akademske veze s izraelskim univerzitetima.
U Danskoj su studenti također postavili propalestinski kamp na Univerzitetu u Kopenhagenu. Oko 45 šatora podignuto je na travnjaku ispred kampusa Fakulteta društvenih nauka.
Njemačka policija u utorak je prekinula protest nekoliko stotina propalestinskih aktivista koji su ranije tog dana zauzeli dvorište berlinskog Free Universityja.
Ranije u utorak, holandska policija uhapsila je oko 125 aktivista dok su razbijali sličan propalestinski demonstracijski kamp na Univerzitetu u Amsterdamu.
Posljednjih dana studenti su održali proteste ili postavili kampove u Finskoj, Danskoj, Italiji, Španiji, Francuskoj i Britaniji, nakon ranijih protesta u američkim kampusima.
Nakon što je u utorak rano poslijepodne "očistila" proteste u Amsterdamu, policija je zatvorila područje metalnim ogradama. Univerzitet je u saopćenju navela da je policija prekjuče u utorak prekinula demonstracije u svom kampusu u Roeterseilandu "zbog javnog reda i sigurnosti".
Čiju podršku su studenti dobili?
U borbi za prava potlaćenog palestinskog naroda, mnogi od studenata su ne samo uhapšeni nego i izbačeni sa univerziteta u SAD-u. Nakon što je to saopćeno, nekoliko uglednih iranskih univerziteta ponudili su povoljne obrazovne uslove studentima koji su izbačeni s američkih koledža zbog demonstracija protiv Izraela i rata u Gazi.
Vlasti Jemena svakog petka organiziraju okupljanje na trgu glavnog grada, gdje Jemenci pokazuju svoju solidarnost sa Palestincima uprkos decenijskom ratu koji je trenutno u toku u ovoj zemlji. Ovog puta su iskoristili priliku da iskažu svoju podršku hrabrim studentima širom Amerike porukom da "oni vas mogu uhapsiti ali ne mogu uništiti vaš duh" te "da ostanu pri svome i da jemenski narod uz njih do oslobođenja Palestine"
Možda studentski protesti ne mogu trenutno promijeniti stanje, mogu sigurno biti generatori promjena, novog liderstva, ukazivati na buduće smjernice. Ako bismo posmatrali genezu studentskih protesta, mogli bismo zaključiti da onda kada studenti dignu glas, postavi se kamen temeljac za velike promjene. Često je potrebno preispitati svoje vrijednosti i suočiti se sa istinom te širiti je dalje.
(Erna Hadžić)